Recenzja: Zawory bezpieczeństwa – test otwarcia i stabilność ciśnienia

Zawór bezpieczeństwa to "bezpiecznik" Twojej kotłowni. Mały, niepozorny element, który w krytycznym momencie ratuje kocioł przed rozerwaniem lub instalację przed rozszczelnieniem. Recenzja zaworów bezpieczeństwa nie jest tematem medialnym, ale kluczowym dla życia i mienia. Sprawdzamy, jak w praktyce działa test zaworu CO – czy deklarowane 3 bary to faktycznie 3 bary, czy może zawór "popuszcza" już przy 2,5 bara, doprowadzając do spadków ciśnienia w układzie? Analizujemy produkty Afriso, Watts i Vaillant, skupiając się na histerezie (różnicy między ciśnieniem otwarcia a zamknięcia) oraz odporności membrany na wysokie temperatury.

Jak to działa? Sprężyna, membrana i grzybek

Zasada jest prosta: sprężyna dociska grzybek uszczelniający do gniazda z określoną siłą. Gdy ciśnienie wody pokona siłę sprężyny, zawór otwiera się i zrzuca nadmiar czynnika ("upuszcza ciśnienie"). Kluczowa jest jakość sprężyny (musi trzymać parametry przez lata) oraz membrany (nie może skleić się z gniazdem). Tanie zawory często "kleją się", przez co otwierają się przy znacznie wyższym ciśnieniu niż znamionowe (co jest niebezpieczne!) lub nie domykają się szczelnie po zadziałaniu, powodując ciągłe kapanie.

Czerwony, niebieski, czarny – kodowanie kolorami

W branży przyjęto standard: czerwony kapturek oznacza zawory do instalacji grzewczych CO (zazwyczaj 3 bary, rzadziej 1.5, 2.5 lub 6 bar). Niebieski (lub czasem czarny/zielony) zarezerwowany jest dla wody użytkowej (CWU/Zasobniki) – tutaj ciśnienia są wyższe: 6, 8 lub 10 barów. Mieszanie tych zaworów to kardynalny błąd – montaż zaworu 6 bar w instalacji CO (gdzie kocioł ma wytrzymałość 3 bar) nie zabezpieczy urządzenia przed uszkodzeniem!

Gdzie montować? Bezpośrednio na źródle!

Zawór bezpieczeństwa musi być zamontowany w miejscu, gdzie nie ma możliwości odcięcia go od źródła ciepła (kotła, wymiennika). Między kotłem a zaworem bezpieczeństwa nie wolno montować żadnej armatury odcinającej (zaworów kulowych). Powinien być w najwyższym punkcie kotła lub na dedykowanej grupie bezpieczeństwa, w pozycji pionowej, z łatwym dostępem do pokrętła testowego.

Tabela: Dobór zaworu do instalacji

Przegląd zaworów z oferty Instalator24.pl

Zawór bezpieczeństwa Afriso MS GW 1/2" x 3/4" 3 bar c.o. 42390

Standardowy, niezawodny zawór membranowy do instalacji centralnego ogrzewania. Ciśnienie otwarcia 3 bary idealnie pasuje do większości kotłów gazowych i stałopalnych w domach jednorodzinnych. Korpus wykonany z mosiądzu, pokrętło z tworzywa odpornego na uderzenia. Większa średnica wylotu (3/4") ułatwia odprowadzenie zrzucanej wody. Produkt ten słynie ze stabilności nastawy – nie "rozregulowuje się" z czasem.

Sprawdź produkt

Zawór bezpieczeństwa Afriso MSW GW 3/4" x 1" 8 bar c.w.u. 42426

Zawór dedykowany do zabezpieczania zasobników ciepłej wody użytkowej. Ciśnienie otwarcia 8 barów chroni zbiornik przed rozerwaniem w przypadku wzrostu ciśnienia wody wodociągowej lub awarii naczynia przeponowego. Konstrukcja przystosowana do wody pitnej (atest higieniczny). Duża przepustowość pozwala na szybki zrzut nadmiaru wody.

Sprawdź produkt

Zawór bezpieczeństwa zasobnika z zaworem zwrotnym Afriso AF4 GZ 1/2" GW 1/2" 6,7bar 4221210

Kompaktowe rozwiązanie 2w1 dla małych podgrzewaczy pojemnościowych (elektrycznych). Łączy w sobie funkcję zaworu bezpieczeństwa (6,7 bar) oraz zaworu zwrotnego, który zapobiega cofaniu się ciepłej wody do instalacji wodociągowej. Niezbędny element przy montażu każdego bojlera elektrycznego "pod zlewem" lub wiszącego.

Sprawdź produkt

Zawór bezpieczeństwa 1 1/4" x 1 1/2" 4 bar SVW/E WATTS 10004766

Profesjonalny zawór o dużej średnicy (1 1/4") przeznaczony do instalacji przemysłowych lub kotłowni o dużej mocy (powyżej 50-100 kW). Nastawa 4 bary jest typowa dla większych układów zamkniętych. Solidna konstrukcja marki WATTS gwarantuje pewność działania w wymagających warunkach.

Sprawdź produkt

Zawór bezpieczeństwa VUW 3 bar Vaillant 17-8985

Oryginalna część zamienna dedykowana do kotłów gazowych Vaillant. Wymiana na oryginał jest kluczowa dla zachowania certyfikatu urządzenia i gwarancji bezpieczeństwa. Zawór idealnie pasuje do grupy hydraulicznej kotła (często montowany na wtyk lub specyficzny gwint). Niezbędny przy serwisowaniu starszych jednostek, gdzie zawór zaczął przepuszczać.

Sprawdź produkt

FAQ – najczęstsze pytania

Dlaczego z zaworu bezpieczeństwa kapie woda?

Najczęściej oznacza to uszkodzenie naczynia przeponowego (brak poduszki powietrznej). Wzrost temperatury wody powoduje wzrost ciśnienia, którego naczynie nie kompensuje, więc zawór musi zadziałać. Inną przyczyną jest zanieczyszczenie grzybka zaworu (nie domyka się).

Czy można zaślepić kapiący zawór?

Absolutnie NIE! To grozi wybuchem kotła lub rozerwaniem instalacji. Jeśli zawór kapie, należy usunąć przyczynę (np. sprawdzić naczynie) lub wymienić zawór na nowy.

Jak często sprawdzać zawór bezpieczeństwa?

Zaleca się kontrolę przy każdym przeglądzie kotła (raz w roku). Test polega na lekkim przekręceniu kołpaka, aby spowodować krótki wypływ wody i przepłukanie gniazda.

Gdzie odprowadzić wodę z zaworu?

Wylot zaworu powinien być skierowany do kanalizacji, ale z widoczną przerwą powietrzną (lejek), aby użytkownik widział, kiedy zawór zadziałał (kapanie).

Czym różni się zawór membranowy od ciężarkowego?

W domach stosuje się wyłącznie sprężynowe zawory membranowe. Zawory ciężarkowe to stara technologia przemysłowa, rzadko już spotykana w małych kotłowniach.

Wnioski eksperta

Kontrola zaworu bezpieczeństwa to polisa na życie Twojej instalacji. Produkty markowe, jak Afriso, zapewniają stabilność nastawy – 3 bary to 3 bary, a nie losowa wartość. Warto dbać o ten element i nigdy, pod żadnym pozorem, nie bagatelizować wycieków z "bezpiecznika".