Jak działa rekuperacja? Przewodnik dla początkujących

Współczesne domy budujemy jak termosy – szczelne okna, grube ocieplenie, precyzyjne membrany. To świetnie dla energooszczędności, ale zabójczo dla wentylacji grawitacyjnej, która bez szpar w oknach po prostu nie działa. Efekt? Wilgoć, grzyb i duszne powietrze. Rozwiązaniem jest rekuperacja – jak działa ten system i dlaczego staje się standardem? To nic innego jak wentylacja mechaniczna w domu z odzyskiem ciepła. Zużyte, ale ciepłe powietrze z łazienki i kuchni, zanim zostanie wyrzucone na zewnątrz, oddaje swoją energię w wymienniku ciepła świeżemu powietrzu czerpanemu z dworu. Dzięki temu zimą nie wychładzamy domu, wietrząc, a latem możemy (w pewnym stopniu) odzyskiwać chłód. W tym poradniku wyjaśniamy co daje rekuperacja oprócz oszczędności, czym różni się wymiennik entalpidzny od zwykłego i czy rekuperacja ścienna ma sens w zamieszkałym budynku. Nasz poradnik to kompendium wiedzy o świeżym powietrzu.

Wymiennik ciepła: przeciwprądowy, obrotowy czy entalpidzny?

Sercem urządzenia jest wymiennik. W wymienniku przeciwprądowym strumienie powietrza mijają się kanalikami, nie mieszając się, co daje wysoki odzysk ciepła, ale wysusza powietrze. Wymiennik obrotowy (bęben) odzyskuje też wilgoć, ale jest bardziej skomplikowany mechanicznie. Hitem ostatnich lat jest wymiennik entalpidzny (membranowy) – działa jak przeciwprądowy, ale specjalna membrana przepuszcza cząsteczki pary wodnej. Dzięki temu poradnik wskazuje na entalpię jako najlepszy wybór dla komfortu, eliminujący problem przesuszonych śluzówek zimą.

System centralny vs rekuperacja ścienna (decentralna)

W nowym domu planujemy rekuperację centralną – jedna jednostka na strychu i kanały rozprowadzone do każdego pokoju. A co w starym domu po remoncie? Tu wkracza rekuperator ścienny. Montuje się go w otworze w ścianie zewnętrznej. Pracuje w cyklach (nawiew/wywiew) lub posiada dwa wentylatory jednocześnie. To świetny sposób na walkę z wilgocią w pojedynczych pomieszczeniach bez kucia całego domu pod kanały.

Odzysk wilgoci – koniec z suchym powietrzem zimą

Zimą powietrze na zewnątrz jest suche. Podgrzanie go w domu dodatkowo obniża wilgotność względną, często poniżej 30%. Zwykła wentylacja (grawitacyjna lub mechaniczna bez odzysku wilgoci) pogłębia ten problem. Rekuperator z wymiennikiem entalpidznym lub obrotowym "zawraca" wilgoć z powietrza wywiewanego (z kąpieli, gotowania, oddychania) z powrotem do salonu i sypialni. To naturalny nawilżacz, który nie zużywa prądu i nie wymaga dolewania wody.

Tabela: Rodzaje wymienników – wady i zalety

Polecane rekuperatory z oferty Instalator24.pl

Rekuperator AirPack4 400h Enthalpy z odzyskiem ciepła i wilgoci Thessla Green 005C0008

Polska myśl techniczna na światowym poziomie. AirPack4 Enthalpy to rekuperator stworzony do naszego klimatu. Kluczową cechą jest wymiennik entalpidzny, który odzyskuje wilgoć, dzięki czemu zimą powietrze w domu nie jest przesuszone. Urządzenie działa bez zamarzania wymiennika nawet przy silnych mrozach, bez konieczności używania energochłonnej nagrzewnicy wstępnej. System CF (Constant Flow) dba o stały wydatek powietrza niezależnie od zabrudzenia filtrów. Idealny do domów ok. 150-200 m². Bardzo cicha praca i możliwość rozbudowy o oczyszczacz powietrza.

Sprawdź produkt

Rekuperator z odzyskiem ciepła HRC-350 Max Comfort Atlantic 645887

Solidna jednostka centralna od francuskiego giganta. Atlantic HRC-350 wyróżnia się wysoką sprawnością odzysku ciepła dzięki wymiennikowi przeciwprądowemu o dużej powierzchni. Model "Max Comfort" został zaprojektowany z naciskiem na akustykę – specjalna izolacja obudowy sprawia, że praca wentylatorów jest ledwo słyszalna. Posiada automatyczny by-pass (obejście wymiennika), który latem pozwala na chłodzenie nocne (free-cooling), wpuszczając chłodne powietrze bezpośrednio do domu, omijając wymiennik. Sterowanie jest intuicyjne, a wymiana filtrów prosta.

Sprawdź produkt

Rekuperator ścienny bezkanałowy 150 m3/h Hyundai HRS-WM150

Potężna jednostka ścienna o wydajności aż 150 m³/h, co pozwala na skuteczną wentylację dużego salonu, sali lekcyjnej czy biura typu open space. W przeciwieństwie do małych rekuperatorów rurowych, ten model wiesza się na ścianie jak grzejnik, a powietrze doprowadzane jest przez dwa otwory w murze. Posiada wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy (entalpidzny jako opcja), filtry klasy F7 (antysmogowe) i ciche wentylatory EC. To pełnoprawna rekuperacja bez konieczności prowadzenia kanałów pod sufitem – idealna do termomodernizacji.

Sprawdź produkt

Rekuperator kompaktowy ścienny 50 m3/h Hyundai HRS-HM50PRO

Małe, dyskretne urządzenie do pojedynczych pokoi (sypialnia, gabinet). Montaż w jednym otworze w ścianie. Działa na zasadzie regeneracji ceramicznej – wentylator cyklicznie zmienia kierunek (70 sekund wywiew, nagrzewanie ceramiki -> 70 sekund nawiew, oddawanie ciepła). Dzięki temu odzyskuje ciepło i wilgoć. Wersja PRO posiada pilot zdalnego sterowania i czujnik wilgotności. To najprostszy sposób na walkę z parującymi oknami i duchotą w zamkniętym pokoju.

Sprawdź produkt

FAQ – najczęstsze pytania

Czy przy rekuperacji można otwierać okna?

Można, ale to nieekonomiczne zimą (tracisz ciepło) i niepotrzebne latem (wpuszczasz upał). System jest zaprojektowany tak, byś nie musiał tego robić, mając zawsze świeże powietrze.

Czy rekuperacja hałasuje?

Dobrze zaprojektowana (z tłumikami) jest niesłyszalna w sypialniach. Jednostka centralna powinna być w osobnym pomieszczeniu. Rekuperatory ścienne słychać (szum wentylatora), dlatego warto wybierać modele z trybem nocnym.

Ile prądu zużywa rekuperator?

Nowoczesne wentylatory EC zużywają bardzo mało energii. Średnio to koszt od 150 do 300 zł rocznie, co jest kwotą wielokrotnie niższą niż zysk z oszczędności na ogrzewaniu (od 30% do 50% niższe rachunki za gaz/prąd).

Jak często wymieniać filtry?

Zależy od smogu w okolicy. Zazwyczaj co 3-4 miesiące. Brudne filtry zwiększają opory, hałas i zużycie prądu, a przede wszystkim przestają filtrować powietrze.

Czy rekuperacja to klimatyzacja?

Nie. Rekuperacja wymienia powietrze (odzyskując chłód latem), ale go aktywnie nie schładza (chyba że ma GWC lub chłodnicę). Klimatyzacja mieli to samo powietrze w kółko, chłodząc je.

Wnioski eksperta

Wentylacja mechaniczna dom zmienia w strefę komfortu. Brak przeciągów, cisza (zamknięte okna), brak owadów i niższe rachunki to fakty. Wybór między systemem centralnym (AirPack, Atlantic) a ściennym (Hyundai) zależy od etapu budowy. W nowym domu tylko centrala, w modernizowanym – jednostki ścienne uratują klimat wnętrz.